Ο Γιοχάνες Μπραμς και ο Φραντς Λιστ, ήταν δυο μεγάλοι συνθέτες, που έζησαν την ίδια περίοδο και ανέπτυξαν έναν ανταγωνισμό μεταξύ τους, που απέβη υπέρ της μουσικής. Ο Μπραμς γεννήθηκε στο Αμβούργο στις 7 Μαΐου 1833 και πέθανε στη Βιέννη στις 3 Απριλίου 1897. Ο Λιστ γεννήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 1811 στο Ράιντιγκ της Ουγγαρίας και πέθανε στο Μπαϊρόιτ στις 31 Ιουλίου 1886.
Ο Γιοχάνες Μπραμς (Johannes Brahms) είχε μια περίπλοκη και σε μεγάλο βαθμό επικριτική άποψη για τον Φραντς Λιστ (Franz Liszt). Η σχέση τους διαμορφώθηκε από έντονες διαφορές στη μουσική φιλοσοφία, καθώς ο Μπραμς υποστήριζε την απόλυτη μουσική με ρίζες στις κλασικές παραδόσεις, ενώ ο Λιστ ήταν ηγετική φυσιογνωμία της Νέας Γερμανικής Σχολής, η οποία αγκάλιαζε την προγραμματική μουσική και την καινοτομία. Παρά αυτές τις διαφορές, ο Μπραμς περιστασιακά αναγνώριζε τη συμβολή και το ταλέντο του Λιστ.
Ο Μπραμς ήταν γενικά επικριτικός για τις συνθέσεις του Λιστ, θεωρώντας τις υπερβολικά θεατρικές, τεχνικά φανταχτερές και χωρίς τη δομική αυστηρότητα και το βάθος που εκτιμούσε. Ουσιαστικά δηλαδή στρεφόταν κατά του ρομαντισμού στη μουσική, κύριος εκπρόσωπος του οποίου ήταν ο Λιστ.
Ο Μπραμς πίστευε ότι η μουσική του Λιστ έδινε προτεραιότητα στη δεξιοτεχνία και το δραματικό αποτέλεσμα σε βάρος της συνθετικής ακεραιότητας. Για παράδειγμα, φέρεται να απέρριψε τη Σονάτα για πιάνο σε Β ελάσσονα του Λιστ ως περισσότερο τεχνική βιτρίνα παρά ουσιαστικό μουσικό έργο. Ακούστε τη σονάτα:
Κυκλοφορούσε, μάλιστα, και το σχετικό ανέκδοτον: Ο Μπραμς αποκοιμήθηκε περίφημα κατά τη διάρκεια μιας παράστασης της Σονάτας του Λιστ σε Β ελάσσονα στο σαλόνι του Λιστ στη Βαϊμάρη.
Ο Μπραμς απέρριψε την έννοια της προγραμματικής μουσικής, την οποία υποστήριζε ο Λιστ, θεωρώντας την ως απόκλιση από την καθαρή, αφηρημένη τέχνη της μουσικής. Ένιωθε ότι η εξάρτηση του Λιστ από εξωτερικές αφηγήσεις αποδυνάμωσε την εγγενή αξία της μουσικής.
Ο Μπραμς αμφισβήτησε τη διαχρονικότητα των έργων του Λιστ. Θεωρούσε τις καινοτομίες του Λιστ σε αρμονία και μορφή, ως λιγότερο σημαντικές από εκείνες του Μπετόβεν ή του Μπαχ, των οποίων την επιρροή σεβόταν.
Ο Μπραμς παρατήρησε κάποτε ότι η μουσική του Λιστ ήταν «κενά πυροτεχνήματα», δίνοντας έμφαση στο θέαμα πάνω από την ουσία.
Ωστόσο, παρά τις επικρίσεις του, ο Μπραμς εξέφραζε περιστασιακά σεβασμό για το ταλέντο και τη συνεισφορά του Λιστ στη μουσική: Θαύμαζε την εξαιρετική ικανότητα του Λιστ στο πιάνο, αναγνωρίζοντάς τον ως έναν από τους μεγαλύτερους βιρτουόζους της εποχής. Μάλιστα, φέρεται να έχει πει, «ως πιανίστας, δεν έχει ίσο».
Ο Λιστ ήταν γνωστός για την υπεράσπιση των έργων νεαρών συνθετών, συμπεριλαμβανομένων των Βάγκνερ, Μπερλιόζ και Σούμαν. Αν και ο Μπραμς δεν συμφωνούσε με τα καλλιτεχνικά ιδανικά του Λιστ, εκτίμησε την υποστήριξή του στην ευρύτερη μουσική κοινότητα.
Ο Μπραμς επισκέφτηκε τον Λιστ στη Βαϊμάρη το 1853. Ο Λιστ έπαιξε το Scherzo του Brahms, Op. 4, αλλά η αδιαφορία του Μπραμς για τη μουσική του Λιστ χαλούσε την ατμόσφαιρα της συνάντησης.
Ο Λιστ ερμήνευσε τη Σονάτα του σε Β ελάσσονα κατά τη διάρκεια αυτής της συνάντησης, αλλά ο Μπραμς φέρεται να αποκοιμήθηκε, ένα περιστατικό που συχνά αναφέρεται ως εμβληματικό των διαφορετικών μουσικών τους προτιμήσεων.
Ο Μπραμς και ο Λιστ διατήρησαν μια στοιχειώδη, αλλά απόμακρη σχέση μετά τη συνάντησή τους στη Βαϊμάρη. Ο Μπραμς απέφυγε να ασκεί δημόσια κριτική στον Λιστ, αλλά δεν ασχολήθηκε με τη μουσική ή τα ιδανικά του.
Ο Μπραμς πίστευε ότι η επιρροή του Λιστ στη μουσική ήταν σημαντική αλλά και διχαστική. Έβλεπε τον Λιστ ως έναν λαμπρό ερμηνευτή του οποίου οι συνθετικές καινοτομίες δεν θα άντεχαν με τον ίδιο τρόπο όπως τα έργα του Μπετόβεν ή του Μπαχ.
Ο σκεπτικισμός του Μπραμς για το στυλ του Λιστ συμμεριζόταν η Κλάρα Σούμαν και άλλα μέλη του κύκλου του Μπραμς, που ευνόησαν τις κλασικές παραδόσεις έναντι των πειραματικών τάσεων του Λιστ και της Νέας Γερμανικής Σχολής.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Μια κοινωνία που εκδικείται δεν γίνεται πιο δίκαιη, γίνεται πιο πρωτόγονη
Η μεγάλη συμβολή του Θαλή του Μιλήσιου στα μαθηματικά και τον Πολιτισμό
Ο Τόμας Στερνς Έλιοτ γράφει για την ενότητα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού
Άντον Τσέχωφ, «Ένας αριθμός»
Η «Αξία της Ζωής» της Τζέιν Άντερσον, μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσετε
Πολ Ελυάρ, η άσβεστη φλόγα της ελπίδας
Η μέθοδος Μπροντέλ: Διαβάζοντας αλλιώς την Ιστορία
Το Bolero του Ραβέλ έγινε 96 ετών- Δείτε τη μαγευτική Πλισέτσκαγια να το χορεύει (video)
Ο Ιωάννης Συκουτρής γράφει για το νόημα της ζωής
Ο Τάκης Παπατσώνης μπροστά σε ένα άσπρο, ελληνικό ερημοκκλήσι
δεν βρέθηκαν σχόλια επισκεπτών...