Τετάρτη 12.02.2025,  

Κώστας Βάρναλης, μια βολίδα που ‘πεσε μεσ’ στα στεκούμενα νερά του μελίπηχτου λυρισμού

Δημοσιεύτηκε στις 18/12/2024 στην κατηγορία Τέχνες  |  δεν υπάρχουν σχόλια

«H ποίηση τού Βάρναλη, γράφει ο Μενέλαος Λουντέμης, δὲ μύριζε ποτέ γάλα.  Μύριζε από την αρχή μπαρούτι· κατέβηκε δηλαδή στο στίβο χωρίς πάρα πολλά γυμνάσματα και δοκιμές και περιπλανήσεις στους λειμώνες των ασφοδέλων. Μ᾿ άλλα λόγια, χωρίς αυτές τις πεισιθάνατες κραυγές που έβγαζαν όλοι οι λυρικοί του καιρού του. Όχι. Η ποίηση του Βάρναλη ήταν από την αρχή αρσενική, λάσια, μια βολίδα που πεσε μὲσ στα στεκούμενα νερά τού μελίπηχτου λυρισμού».

 

Το 1918 είναι καθοριστική χρονιά στην ποιητική πορεία του Κώστα Βάρναλη, καθώς γράφει το ποίημα «Στυλίτης», το οποίο δε δημοσίευσε. 
 

Πρόκειται για ένα ποίημα- σταθμό, καθώς αποτυπώνει τη μετάβαση του ποιητή από τον αισθησιασμό, τον λυρισμό και την αρχαιολατρία που χαρακτηρίζουν τα πρώιμα έργα του, στην ταξικά προσανατολισμένη «επαναστατική» του περίοδο:
 

«Τα θύματα χιλιάδες των πολέμων κάτου σέπονται με της πείνας, της σκλαβιάς αντάμα, με της αρρώστιας, του δαρμού - δόξα θανάτου!»
 

Και στη συνέχεια:
«Όχι με λόγια, μ' έργα τ' Άδικο πολέμα! Κι όχι μονάχος! Με τα πλήθη συνταιριάσου!
Τ' άδικο μ' αίμα θρέφεται! Πνίξε το με αίμα.
Κι άμα θα σπάσουν οι αλυσίδες τ' αδερφού, η λευτεριά η δικιά του θα 'ναι λευτεριά σου, κι ανάγκη πια δε θα 'χεις κανενός Θεού.»

 

Μοιραίοι

 

Μες στην υπόγεια την ταβέρνα,
μες σε καπνούς και σε βρισιές
(απάνω στρίγκλιζε η λατέρνα)
όλ' η παρέα πίναμ' εψές·
εψές, σαν όλα τα βραδάκια,
να πάνε κάτου τα φαρμάκια.

Ήλιε και θάλασσα γαλάζα
και βάθος τ' άσωτ'* ουρανού!
Ω! της αυγής κροκάτη γάζα*,
γαρούφαλα του δειλινού,
λάμπετε, σβήνετε μακριά μας,
χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!

Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο
και κάπου εφτυούσε καταγής.
Ω! πόσο βάσανο μεγάλο
το βάσανο είναι της ζωής!
Όσο κι ο νους να τυραννιέται,
άσπρην ημέρα δε θυμιέται.

Του ενού ο πατέρας χρόνια δέκα
παράλυτος, ίδιο στοιχειό*
τ' άλλου κοντοήμερ'* η γυναίκα
στο σπίτι λιώνει από χτικιό·
στο Παλαμήδι* ο γιος του Μάζη
κι η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι*.


- Φταίει το ζαβό το ριζικό*

- Φταίει ο Θεός που μας μισεί!
- Φταίει το κεφάλι το κακό μας!
- Φταίει πρώτ' απ' όλα το κρασί!
Ποιός φταίει; ποιός φταίει;
Κανένα στόμα δεν το 'βρε και δεν το 'πε ακόμα.

Έτσι στη σκοτεινή ταβέρνα
πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.
Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα,
όπου μας εύρει, μας πατεί.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

 

***************

 

**άσωτος**: ατέλειωτος, απέραντος.
**κροκάτη γάζα**: λεπτό διαφανές ύφασμα με τα χρώματα του λουλουδιού κρόκος. Της αυγής κροκάτη γάζα ·η αυγή· η εικόνα υποδηλώνει τη διαύγεια της ατμόσφαιρας και τα χρώματα του πρωινού και είναι δανεισμένη από τον Όμηρο, που αποκαλούσε την αυγή «Κροκόπεπλο Ηώ».
**στοιχειό**: φάντασμα.
**κοντοήμερη**: που της απομένουν λίγες ακόμη μέρες ζωής.**
Παλαμήδι**: το γνωστό κάστρο του Ναυπλίου, όπου βρίσκονταν παλαιότερα οι πιο άθλιες ελληνικές φυλακές για βαρυποινίτες.
**Γκάζι**: κακόφημη αθηναϊκή συνοικία.**
ζαβό ριζικό**: στραβή και ανάποδη τύχη.

 

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

 

Αλεξάντερ Σολζενίτσιν, ο διανοούμενος που αποκάλυψε τις σοβιετικές θηριωδίες

 

Εκτόρ Μπερλιόζ, ο δημιουργός της προγραμματικής μουσικής (video)

 

Ευγένιος Ο' Νηλ: Η μοναξιά του ανθρώπου είναι ο φόβος του για τη ζωή

 

Ο Πάμπλο Πικάσο μιλά για την τέχνη, τη ζωή, τη ζωγραφική, τον Ραφαήλ...

 

Λέων Τολστόι: Οι άνθρωποι δεν μπορούν να δουν την τρέλα τους...

 

Πολ Ελυάρ: Η άσβεστη φλόγα της ελπίδας

 

Το Bolero του Ραβέλ έγινε 96 ετών- δείτε τη μαγευτική Πλισέτσκαγια να το χορεύει (video)

 

H μέθοδος Μπροντέλ: Διαβάζοντας «αλλιώς» την ιστορία

 

Ο Λορέντζος Μαβίλης, τα σονέτα, το σκάκι και η «Λήθη»

 

Στέφαν Τσβάιχ, ο πιο πολυδιαβασμένος συγγραφέας του Μεσοπολέμου, γράφει για τον Κόσμο του Χθες

 

Ο Ιωάννης Συκουτρής γράφει για το Νόημα της Ζωής

 

Ο Τάκης Παπατσώνης μπροστά σε ένα λευκό, ελληνικό ερημοκλήσι

Γράψτε την άποψή σας

δεν βρέθηκαν σχόλια επισκεπτών...

Προσθέστε το σχόλιό σας

Ονοματεπώνυμο ή ψευδώνυμο  
Το e-mail σας (προαιρετικό - δεν δημοσιεύεται)  
Το σχόλιό σας

Δημοφιλέστερα άρθρα

Μια κοινωνία που εκδικείται δεν γίνεται πιο δίκαιη, γίνεται πιο πρωτόγονη

Αλμπέρ Καμί: Η αληθινή φρίκη της ύπαρξης δεν είναι ο φόβος του θανάτου, αλλά...

Άντον Τσέχωφ, «Ένας αριθμός»

Ο Τόμας Στερνς Έλιοτ γράφει για την ενότητα του ευρωπαϊκού πολιτισμού

Πιστεύετε ότι είστε σημαντικός άνθρωπος, κύριε Χορν;

Είπε ο Γιάννης Τσαρούχης...

Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, ο λογοτέχνης της κελτικής συνεισφοράς στον ευρωπαϊκό πολιτισμό

Μνήμη Ολοκαυτώματος: Ποιοι και γιατί θέλουν να ταυτίσουν τους Εβραίους με τους ναζί

Η υφήλιος κινείται γύρω από την έναρξη της προεδρίας Τραμπ

Κι όμως, η βιολογία αναγνωρίζει μόνο δυο φύλα

Μένης Κουμανταρέας, ο δισεκατομμυριούχος της σκέψης και των παραισθήσεων

Ανατόλ Φρανς: Πώς το Κακό δίνει υπόσταση στο Καλό

Η μοναδική Μαρίκα Κοτοπούλη, το αντίβαρο στο Εθνικό Θέατρο και τα Ορεστειακά

Ο Διονύσιος Σολωμός γράφει για τη «Μητέρα μεγαλόψυχη»

Κανείς δεν είναι πιο επικίνδυνος από εκείνον που φαντάζεται τον εαυτό του αγνό στην καρδιά

Ροή ειδήσεων

Μ. Καραγάτσης: Σημασία δεν έχει τι γράφεις, αλλά πώς το γράφεις

Φερνάντο Πεσσόα: Πώς να ξεπλύνουμε το πεπρωμένο μας

Αλμπέρ Καμί: Η αληθινή φρίκη της ύπαρξης δεν είναι ο φόβος του θανάτου, αλλά...

Κανείς δεν είναι πιο επικίνδυνος από εκείνον που φαντάζεται τον εαυτό του αγνό στην καρδιά

Η δύσκολη σχέση του Γιοχάνες Μπραμς και του Φραντς Λιστ

Από τη μια ο Όργουελ, από την άλλη ο Χάξλεϊ

Η μοναδική Μαρίκα Κοτοπούλη, το αντίβαρο στο Εθνικό Θέατρο και τα Ορεστειακά

Ο Διονύσιος Σολωμός γράφει για τη «Μητέρα μεγαλόψυχη»

Μνήμη Ολοκαυτώματος: Ποιοι και γιατί θέλουν να ταυτίσουν τους Εβραίους με τους ναζί

Άρθουρ Σοπενχάουερ: Η σύμπτωση δεν έχει καμία θέση στη ζωή

Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, ο λογοτέχνης της κελτικής συνεισφοράς στον ευρωπαϊκό πολιτισμό

Ανατόλ Φρανς: Πώς το Κακό δίνει υπόσταση στο Καλό

Πιστεύετε ότι είστε σημαντικός άνθρωπος, κύριε Χορν;

Κι όμως, η βιολογία αναγνωρίζει μόνο δυο φύλα

Είπε ο Γιάννης Τσαρούχης...

Τελευταία σχόλια

all rights reserved | developed & hosted by Jetnet ©