Αν "όλα είναι μουσική", τότε όλα μπορούν να γίνουν έμπνευση για μια μουσική σύνθεση. Αν η ψυχολογία σου, ένα ερέθισμα από την καθημερινότητά σου, ένα ιστορικό γεγονός που σε συγκλόνισε, ακόμα κι ένα παραμύθι μπορούν να γίνουν έμπνευση για μια μουσική σύνθεση, τότε είσαι ένας θιασώτης της προγραμματικής μουσικής.
Σε αυτήν, ο συνθέτης εμπνέεται από τη φύση, ιδέες, μύθους, παραμύθια, ιστορικά γεγονότα, έργα των εικαστικών τεχνών και αξιοποιώντας τις δυνατότητες των μουσικών οργάνων προσπαθεί να τα περιγράψει. Αυτή η μη-μουσική ιδέα συνήθως προσδιορίζεται από τον τίτλο του έργου και πολλές φορές περιγράφεται και με επεξηγηματικά σχόλια ή σημείωμα.
Ως όρος η προγραμματική μουσική καθιερώθηκε από τον Franz Liszt, o οποίος αφού εισήγαγε τον όρο «Συμφωνικό Ποίημα», όρισε μαζί με τον τίτλο και ένα «Πρόγραμμα» ως πρόλογο, προκειμένου ο ακροατής να αντιληφθεί την ποιητική ιδέα του συνθέτη και να μην οδηγηθεί σε διαφορετικές ποιητικές αναπαραστάσεις.
Έξοχα παραδείγματα προγραμματικής μουσικής είναι οι «Τέσσερις Εποχές» του Αντόνιο Βιβάλντι, «Καπρίτσιο για την αναχώρηση του αγαπημένου αδελφού» του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, πολλές από τις συμφωνίες του Γιόζεφ Χάιντν, η «Ποιμενική Συμφωνία» του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, ασφαλώς η «Φανταστική Συμφωνία» του Εκτόρ Μπερλιόζ, ο «Δον Κιχώτης» του Ρίχαρντ Στράους, « Ο Μολδαύας» του Μπέντριχ Σμέτανα, ο «Peer Gynt» του Έντβαρντ Γκρήγκ, «Το Καρναβάλι των Ζώων» του Καμίλ Σαιν Σανς, οι «Εικόνες από μια έκθεση» του Μόδεστου Μουσόρσγκυ, οι «Πλανήτες» του Γουσταύου Χολστ, η «Θάλασσα» του Νίκου Σκαλκώτα, κ.λ.π.
Σε αντιδιαστολή με την προγραμματική μουσική βρίσκεται η «Απόλυτη Μουσική» που προέρχεται αυστηρά από μια μουσική ιδέα και είναι πλήρως αποδεσμευμένη από κείμενα και εικόνες.
Εκτόρ Μπερλιόζ
Ο Εκτόρ Μπερλιόζ, ένας από τους γνωστότερους και σημαντικότερους Γάλλους συνθέτες, γεννήθηκε μια μέρα σαν τη σημερινή, στις 11 Δεκεμβρίου 1803 σε ένα μικρό χωριό κοντά στη Γκρενόμπλ κι άφησε την τελευταία του πνοή στις 8 Μαρτίου 1869 στο Παρίσι.
Άρχισε να σπουδάζει ιατρική, αλλά γρήγορα ακολούθησε τη φυσική του κλίση προς τη μουσική. Το ταλέντο του όμως μόνο τελευταία εκτιμήθηκε και ο Μπερλιόζ μπήκε στη χορεία των μεγάλων μουσουργών. Ο Μπερλιόζ εκφράζει με το έργο του τα προσωπικά του αισθήματα, τον ενθουσιασμό της φλογερής του ιδιοσυγκρασίας και τις ρομαντικές του εξάρσεις. Θεωρείται ο δημιουργός της προγραμματικής μουσικής και το νεανικό του έργο Φανταστική Συμφωνία (1830) σημείωσε σταθμό στην ιστορία της συμφωνικής μουσικής, μετά τον Μπετόβεν.
Το 1830 του απονεμήθηκε στην Ιταλία το μεγάλο Βραβείο της Ρώμης (Prix de Rome), αλλά η παρουσία του έγινε ιδιαίτερα αισθητή στη Γαλλία και στη Ρωσία. Άλλα έργα του: Μπενβενούτο Τσελίνι (μελόδραμα), Τρώες, Ρωμαίος και Ιουλιέτα και Καταδίκη του Φάουστ (δραματικές συμφωνίες), Η Παιδική Ηλικία του Χριστού (ορατόριο). Σ'ένα τελευταίο θριαμβευτικό ταξίδι στη Ρωσία παρουσίασε την όπερα Βεατρίκη και Βενέδικτος, της οποίας η υπόθεση είναι παρμένη από το έργο του Σαίξπηρ Πολύς Θόρυβος για το Τίποτα.
Απολαύστε τη "Φανταστική Συμφωνία" του Εκτόρ Μπερλιόζ
δεν βρέθηκαν σχόλια επισκεπτών...